การใส่กุญแจรหัสสินค้า (Product Lock-in) คือการที่เจ้าของลิขสิทธิ์ป้องกันไม่ให้มีการนำผลิตภัณฑ์ที่เป็นอุปกรณ์ต่อพ่วงกับอุปกรณ์หลักกลับมาใช้งานซ้ำอีก แม้ว่าจะเป็นอุปกรณ์ต่อพ่วงที่แท้จริง เช่น บริษัทเล็กซ์มาร์ก จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทผลิตเครื่องพิมพ์เอกสารในประเทศสหรัฐได้ใช้กฎหมาย DMCA ดำเนินคดีกับผู้จำหน่ายตลับหมึกพิมพ์ที่มีการเติมน้ำหมึกใหม่โดยไม่ได้รับอนุญาตจากบริษัท แม้ว่าตลับหมึกพิมพ์นั้นจะเป็นสินค้าที่แท้จริงก็ตาม การป้องกันการปฏิบัติการเชื่อมโยง (Attacking Interoperability) คือ การที่เจ้าของลิขสิทธิ์ใช้มาตรการทางเทคโนโลยีเพื่อป้องกันไม่ให้สินค้าของผู้อื่นสามารถใช้งานกับสินค้าของตนเองได้ เช่น ในกรณีที่บริษัทโซนี่เอ็นเตอร์เทนเมนต์ จำกัด ได้ดำเนินคดีกับบริษัทที่ผลิตโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่สามารถทำให้วิดีโอเกมเพลย์สเตชั่นที่จำหน่ายโดยบริษัทโซนี่สามารถเล่นกับเครื่องเล่นคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (Personal Computer) ได้ โดยไม่จำเป็นต้องเล่นกับเครื่องเล่นเกมเพลย์สเตชั่นเท่านั้น
มีข้อพึงสังเกตว่า กฎหมาย DMCA มีบทบัญญัติที่ยกเว้นไม่ถือว่าการกระทำบางประเภทเป็นการต้องห้ามตามกฎหมายซึ่งคล้ายกับข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์เนื่องจากเป็นการใช้โดยชอบธรรม (Fair use) ข้อยกเว้นนี้ครอบคลุมทั้งการหลีกเลี่ยงมาตรการคุ้มครองเทคโนโลยีโดยตรง (direct acts of circumvention) และการจำหน่ายจ่ายโอนเครื่องมือที่ใช้ในการหลีกเลี่ยงเทคโนโลยี (trafficking of circumventing devices) เช่น สถาบันการศึกษาหรือห้องสมุดสามารถหลีกเลี่ยงเทคโนโลยีที่ป้องกันการเข้าถึงได้เพื่อวัตถุประสงค์ในการจัดซื้องานอันมีลิขสิทธิ์ เป็นต้น แต่ข้อยกเว้นดังกล่าวก็มีขอบเขตที่แคบมาก การกระทำที่เป็นการใช้งานอันมีสิทธิ์โดยชอบธรรมซึ่งถือเป็นข้อยกเว้นของการละเมิดลิขสิทธิ์อาจเป็นการกระทำที่ต้องห้ามตามกฎหมายได้ ดังนั้น สาธารณชนจึงไม่อาจหลีกเลี่ยงมาตรการปกป้องเทคโนโลยีได้ หากการกระทำนั้นไม่เข้าข้อยกเว้นของมาตรการปกป้องเทคโนโลยีโดยชัดแจ้ง หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ การใช้งานอันมีลิขสิทธิ์โดยชอบธรรมในตัวเองไม่ถือว่าเป็นข้อยกเว้นของมาตรการปกป้องเทคโนโลยีด้วย และหลักการเช่นนี้ได้ถูกนำมาใช้ในความตกลงการค้าเสรีด้วย เพราะความตกลงการค้าเสรีได้กำหนดไว้ว่าการกระทำที่เป็นการฝ่าฝืนต่อมาตรการในการปกป้องเทคโนโลยีย่อมเป็นอิสระต่อการละเมิดลิขสิทธิ์และสิทธิข้างเคียง ซึ่งหมายความว่าข้อยกเว้นของการละเมิดลิขสิทธิ์ย่อมไม่สามารถนำมาใช้กับการฝ่าฝืนมาตรการปกป้องเทคโนโลยีได้
ข้อมูล : นันทน อินนนท์
