บทความ

ขั้นตอนการขอ อย.อาหารไม่แปรรูป กับ แปรรูป ด้วยตนเอง

แบ่งเป็น 2 ประเภท ดังนี้

1.กลุ่มอาหารที่ไม่ต้องมีเครื่องหมาย อย.ไม่แปรรูป
อาหารกลุ่มนี้ เป็นอาหารที่ไม่แปรรูป เช่น ของสด ผลไม้สด ผักสด เนื้อสัตว์สด ขนมสด
หรือถ้าแปรรูปก็จะใช้กระบวนการผลิตง่าย ๆ ในชุมชน ผู้บริโภคจะต้องนำมาปรุงหรือผ่านความร้อนก่อนบริโภค อาหารกลุ่มนี้ผู้ผลิตที่มีสถานที่ผลิตไม่เข้าข่าย โรงงาน ใช้อุปกรณ์หรือเครื่องจักรต่ำกว่า 5 แรงม้า หรือคนงานน้อยกว่า 7คน สามารถผลิตจำหน่ายได้โดยไม่ต้องมาขออนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาหรือสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด แต่ต้องแสดงฉลากอาหารที่ถูกต้องไว้ด้วย

2. กลุ่มอาหารที่ต้องมีเครื่องหมาย อย.แปรรูป
อาหารกลุ่มนี้เป็นอาหารที่มีการแปรรูปเป็นอาหารกึ่งสำเร็จรูปหรืออาหารสำเร็จรูปแล้ว ซึ่งอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อผู้บริโภคในระดับต่ำ ปานกลางหรือสูง แล้วแต่กรณี โดยไม่คำนึงถึงอุปกรณ์หรือเครื่องจักรต่ำกว่า 5 แรงม้า หรือ เกิน 5 แรงม้า หรือคนงานน้อยกว่า 7 คน หรือ มากกว่า 7 คน ได้แก่ อาหารที่ต้องมีฉลาก อาหารกำหนดคุณภาพหรือมาตรฐาน หรืออาหารควบคุมเฉพาะ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องขออนุญาตสถานที่ผลิตอาหารและขอขึ้นทะเบียนตำรับอาหาร หรือจดทะเบียนอาหาร หรือแจ้งรายละเอียดของอาหารแต่ละชนิดแล้วแต่กรณี ได้ที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด

เอกสารสำคัญที่ต้องจัดเตรียมเพื่อขอจัดตั้งโรงงาน/สถานที่ผลิต

1. สำเนาบัตรประชาชนผู้มีอำนาจ
2. สำเนาทะเบียนบ้านผู้มีอำนาจ
3. สำเนาหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล (เฉพาะกรณีเป็นนิติบุคลล)
4. สำเนา ภพ.20 (เฉพาะกรณีเป็นนิติบุคคล)
5. สำเนาทะเบียนบ้านของร้าน หรือบริษัท (กรณีที่อยู่ดังกล่าว ไม่ตรงกับที่อยู่ผู้มีอำนาจ)
6. แผนที่ตั้งของร้าน หรือบริษัท
7. แผนผังภายในร้าน หรือบริษัท ระบุ สถานที่ผลิต, บรรจุ, เก็บสินค้า ให้ชัดเจน
8. สินค้าตัวอย่างพร้อม ฉลาก ประกอบด้วย
ส่วนประกอบ เช่น น้ำตาล เนื้อ ผงปรุงรส
สัดส่วน เช่น 10 % 50 % 40 % รวมแล้วให้ได้ 100 %
กรรมวิธีการทำ เช่น ขั้นตอนที่ 1 ขั้นตอนที่ 2 ขั้้นตอนที่ 3 เป็นต้น
9.ป้ายแสดงตำแหน่งประกอบกระบวนผลิต เช่น ป้ายเก็บวัตถุดิบ ป้ายแสดงห้องผลิต เป็นต้น

อัตราค่าธรรมเนียมใบอนุญาตผลิตอาหาร

1. คนงานตั้งแต่ 7-19 คน โดยไม่ใช้เครื่องจักรจนถึงเครื่องจักรไม่ถึง 5 แรงม้า (เข้าข่ายโรงงาน) 3,000 บาท
2. คนงานตั้งแต่ 20 คนขึ้นไป โดยไม่ใช้เครื่องจักรจนถึงเครื่องจักรไม่ถึง 5 แรงม้า (เข้าข่ายโรงงาน) 5,000 บาท
3. เครื่องจักรตั้งแต่ 5-91 แรงม้า 6,000 บาท
4. เครื่องจักรตั้งแต่ 10-24 แรงม้า 7,000 บาท
5. เครื่องจักรตั้งแต่ 25-49 แรงม้า 8,000 บาท
6. เครื่องจักรที่มีกำลังตั้งแต่ 50 แรงม้า ขึ้นไป 10,000 บาท

* สำหรับกรณีไม่เข้าข่ายโรงงาน ไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมใด ๆ ทั้งสิ้น (ฟรี)

หลักฐานสำคัญเพื่อใช้ขอรับเลขสารบบอาหาร (อย.)

1. ใบจดทะเบียนอาหาร/แจ้งรายละเอียดอาหาร (แบบ สบ.5) จำนวน 2 ฉบับ
2. สำเนาการได้รับอนุญาตตั้งสถานที่ผลิต
3. ใบรับรองสถานที่ผลิตอาหารที่เทียบเท่าเกณฑ์ Primary GMP

สรุป 4 ขั้นตอน ในการขอเครื่องหมาย อย.อาหารไม่แปรรูป กับ แปรรูป ด้วยตนเอง

ขั้นตอนที่ 1 จัดเตรียมสถานที่ผลิตอาหารให้ได้ตามหลักเกณฑ์วิธีการผลิตที่ดี (GMP: GOOD 1 MANUFACTURING PRACTICE)
ขั้นตอนที่ 2 จัดเตรียมเอกสารโดยติดต่อขอข้อมูลได้ที่สำนักงานสาธารณสุขอำเภอที่เป็นที่ตั้งของสถานที่ผลิตอาหารทุกแห่ง
ขั้นตอนที่ 3 ยื่นเอกสารขออนุญาตตั้งสถานที่ผลิตอาหาร พร้อมนัดเจ้าหน้าที่สาธารณสุขอำเภอ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อตรวจสถานที่
ขั้นตอนที่ 4 ยื่นขอเอกสารอนุญาตขอรับเลขสารบบ “13 หลัก” (เลข อย.) ตามแต่ชนิดของผลิตภัณฑ์ 3 กลุ่ม ได้แก่ อาหารควบคุมเฉพาะ อาหารที่กำหนดคุณภาพหรือมาตรฐาน และอาหารที่ต้องมีฉลาก

สถานที่ยื่นเอกสาร
1.กรณีสถานที่ผลิตตั้งอยู่ในกรุงเทพฯ ยื่นคำขอได้ที่ศูนย์บริการผลิตภัณฑ์สุขภาพเบ็ดเสร็จ OSSC อาคาร 6 ชั้น 4 และ ชั้น 5 สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข จ.นนทบุรี
2.กรณีสถานที่ผลิตตั้งอยู่ต่างจังหวัด ยื่นคำขอที่สำนักงานสาธารณสุขในจังหวัดนั้นๆ

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่